Vakblad Kleur & Stijl

In de periode 1870-1950 droegen alle vissers eenkleurige blauwe, grijze, zwarte of naturelle handgebreide truien met motieven en patronen in recht en averecht als werkgoed én bovengoed. Dit gebruik verdween na de Tweede Wereldoorlog met de komst van grotere welvaart, synthetische garens en machinaal gebreide kleding. Tot 1920-30 waren vissers de enigen die een trui als bovengoed droegen, lang voordat Coco Chanel daar mode van maakte en er op het oorspronkelijke T-model, waarin tot dan toe hemden en truien gebreid werden, kleermakerstechnieken werden losgelaten. De oorsprong van de visserstruien lag in Engeland en Schotland, waar de vissers al vanaf 1830 truien als werk- en bovengoed droegen. Dat de Nederlandse vissers deze werkdracht overnamen, had alles te maken met die ontwikkelingen in de tweede helft van de negentiende eeuw, waardoor vissers massaal naar de Shetland eilanden voeren om van daaruit op haringvangst te gaan. Toen ze met hun Schotse en Engelse collega’s in aanraking kwamen, ruilden ze truien – daar ganseys genoemd – tegen jenever, tabak en thee. Thuis ontfermden de vrouwen zich erover en breiden de truien vanuit de eigen, lange  breitraditie.
Sommige Nederlandse truien zijn heel goed te linken aan hun evenknie aan de andere kant van de Noordzee, zoals bijvoorbeeld de Katwijkse kabeltrui lijkt op de gansey uit Whitby, Yorkshire aan de Engelse oostkust. In 2012 had Stella Ruhe het idee opgevat een boek te schrijven over de Visserstrui. Maar wat bleek tijdens haar onderzoek; de eens zo populaire trui werd niet meer gedragen en in 90% van de gevallen had men nog nooit gehoord van Vissertruien. De generatie die ooit de truien heeft gebreid en gedragen, is bijna uitgestorven. Door intensief zoeken in musea en archieven, de truien van de foto’s te schetsen, van breischema’s te voorzien en opnieuw in hedendaagse garens te laten breien, is het gelukt om 160 unieke truien uit 56 vissersplaatsen aan de Noordzee, Waddenzee, Zuiderzee en de grote rivieren boven water te krijgen. Om dit erfgoed ook voor de komende generaties te bewaren, zijn alle gevonden truien opnieuw gebreid.

Na exposities in Sheringham Museum, Engeland, Fano/, Denemarken, Scottish fisheries Museum, Anstruther Schotland en Cordova Museum, in Alaska USA, zijn de truien nu eindelijk te bewonderen in het Klederdrachtmuseum in Amsterdam.