Vakblad Kleur & Stijl

Zwart, de kleur die bij iedereen tot de verbeelding spreekt en voor kunstenaars en ontwerpers een drager van vele betekenissen. Een speciale expositie over de kleur zwart die geen kleur mag heten sinds de kleurentheorie van Isaac Newton ( einde van de 17e eeuw) zwart geen deel meer uitmaakt van het kleurenspectrum. De tentoonstelling is opgesteld in The Vincent Award Room van het Gemeentemuseum. Wie zwart draagt, laat zijn hoofd spreken; zo benadrukt zwart het intellect. Voor poëten in de 19e eeuw was zwart de kleur waarin ze gekleed gingen. In 1846 beschrijft dichter en kunstcriticus Charles Baudelaire de schoonheid van het zwarte pak. Voorheen was het de kleur van de rouw, protestantisme, hofcultuur en rijkdom; in de negentiende eeuw ontwikkelt  zwarte kleding zich tot een ware trend onder alle lagen van de bevolking en verdwijnt kleur uit het straatbeeld. Schilder Edouard Manet gaat zich ernaar kleden, maar ook de voddenrapers uit zijn tijd. Zwart wordt de kleur van de moderniteit; wie niet wil opvallen maar liever opgaat in de massa, kiest voor zwart. De Japanse kledingontwerper Yohji Yamamoto reageert in de jaren ’80 op de negentiende eeuwse mode en presenteert wijde, gehavende, zwarte kleding. Deze collecties werden als Hiroshima-chic bestempeld. De Vlaamse Ann Demeulemeester baseerde niet veel later daar haar damespakken weer op. De Amerikaanse Lee Bontecou, van wie het Gemeentemuseum onlangs een grote solo organiseerde, gebruikt zwart om de nadruk te leggen op materiaal en textuur: leer, mousseline, fluweel en ijzer. Een zwart gat in haar werk refereert ook aan het oneindige, het mysterieuze.

En wat doet zwart vandaag de dag? Nog steeds is de kleur die geen kleur mag heten stoer, brutaal, meedogenloos. In deze expositie komen de verschillende aspecten van zwart samen in schilderijen, prenten, mode én poëzie.

“Black is modest and arrogant at the same time. Black is lazy and easy — but mysterious” by Yohji Yamamoto

https://www.gemeentemuseum.nl